Praca, praca i jeszcze raz – praca. Do pewnego wieku każdy człowiek musi, a przynajmniej powinien, wykonywać jakieś czynności w celach zarobkowych. Po pewnym czasie (tj. kilkadziesiąt lat) może w końcu przejść na zasłużoną emeryturę. I tak emerytura nauczyciela, górnika, pracownika IT i innych specjalistów – wypłacana jest najczęściej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Dwa systemy emerytalne
Komu przysługuje emerytura? W Polsce obowiązują dwa systemy, wedle których przyznawana jest kwota dla osób, które przepracowały określoną liczbę lat. Emerytura to świadczenie comiesięczne, które ZUS wypłaca ubezpieczonej, ale nie aktywniej już zawodowo osobie.
Wiek emerytalny w Polsce różni się zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Pierwsza grupa może ubiegać się o to świadczenie w wieku 60 lat, natomiast druga, w wieku 65 lat.
Stara emerytura
Jeżeli chodzi o pierwszy system emerytalny, to jest to „stara emerytura”, czyli świadczenie dla osób, które urodziły się przed datą 1 stycznia 1949 r. Kobiety w związku z tym świadczeniem muszą udowodnić swój okres składkowy lub nieskładkowy za co najmniej 15 lat. Ponadto muszą one skończyć nie mniej niż 60 lat. Jeżeli chodzi o mężczyzn, to udowodnienie przez nich okresu składkowego i nieskładkowego musi obejmować okres 20 lat. Mężczyźni, aby móc ubiegać się o świadczenie emerytalne, muszą ukończyć minimum 65 lat.
Interesujący jest tutaj również fakt, że prawo do emerytury może ulec zawieszeniu, w przypadku, gdy dany emeryt wciąż pracuje i nie chce jeszcze pobierać świadczenia. Co należy zrobić, by dostać emeryturę?
- wejść na stronę ZUS-u lub udać się do placówki po wniosek;
- złożyć dokumenty informujące o okresach składkowych i nieskładkowych – musi on zawierać dane dotyczące długości zatrudnienia w danym miejscu pracy;
- dokumenty potwierdzające zatrudnienie – poświadcza je ZUS bądź płatnik składek;
- dokumenty informujące o ostatnim otrzymanym wynagrodzeniu (np. legitymacja ubezpieczeniowa, świadectwo pracy).
Nowa emerytura
Drugi system emerytalny to „nowa emerytura”, czyli świadczenie dla osób, które urodziły się po dniu 31 grudnia 1948 r. W tym przypadku świadczenie emerytalne przyznawane jest na podstawie ilości wpłacanych składek oraz długości przepracowanych lat pracy. Za wyliczanie nowych emerytur odpowiedzialny jest Główny Urząd Statystyczny (GUS), który określa średnią ilość dalszego życia.
Świadczenie przysługuje kobietom (po 60 r.ż.) oraz mężczyznom (po 65 r.ż.) – bez względu na ilość wypracowanych lat. W przypadku nowej emerytury ubezpieczony świadczeniobiorca może pobierać kilka rodzajów świadczeń, tj.:
- emerytura nauczyciela;
- z tytułu wykonywanej działalności twórczej;
- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
- z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych;
- i inne.
Przed waloryzacją kwota emerytury brutto wyniosła 2 874,18 zł, a po (od 1 marca 2018 r.) – 2 959,83 zł.
Świadczenie emerytalne
W systemie przyznawania świadczeń emerytalnych jest dużo wymagań, które musi spełnić ubezpieczony. Niemniej jednak emerytura to niejako gwarancja stabilności finansowej w starszym wieku. Warto odpowiednio przygotować się do wypełniania składanych wniosków, by otrzymać odpowiednią sumę. Szczególnie w przypadku takich grup, jak nauczyciele, których sytuacja emerytalna często ulega zmianie.